آموزش Registry

& مقدمه :

“ رجیستری قلب و روح ویندوز  XP   است . ”

    جری هانی کات در کتاب :   Microsoft Windows XP Registry Guide

   در حال حاضر رجیستری یکی از ملزومات اصلی ویندوز محسوب می شود و شاید اگر این امکان در ویندوز وجود نداشت، از قدرت و محبوبیت ویندوز کاسته می شد .

   رجیستری در واقع یک مخزن نگهداری اطلاعات و داده های پیکربندی ویندوز است و امکان مدیریت و ویرایش آنها را فراهم می کند . بر همین اساس می توان تعریفی از رجیستری بیان کرد :

 † رجیستری یک بانک اطلاعاتی سلسله مراتبی است و با استفاده از این ویژگی دسترسی به پارامترهای پیکربندی ویندوز را آسان می سازد . …

   پس از اجرای ویندوز هر گونه تغییرات و تنظیماتی که توسط کاربر بر روی سیستم عامل صورت گیرد در رجیستری ذخیره می شود و می توان آنها را مطابق با خواست کاربر تغییر داد . یکی از مهمترین ویژگی های رجیستری اینست که امکان ایجاد تنظیماتی را به کاربر می دهد که با استفاده از رابط گرافیکی ویندوز ممکن نیست و باعث می شود که کاربر به هر شکل که خواست تنظیمات داخلی ویندوز را سفارشی کند .

4تاریخچه :

 u سیستم عامل MS_DOS : داده های پیکربندی و تنظیمات زیادی در آن وجود نداشت، به همین خاطر به منظور ذخیره سازی داده های پیکربندی خود از فایلهای متنیConfig.sys , Autoexec.bat  استفاده می کرد و هر برنامه کاربردی نیز مسئول کنترل پارامترهای خود می بود .

   همچنین به دلیل اینکه این سیستم عامل از رابط گرافیکی برخوردار نبوده و فقط در حالت متنی کار می کرد لزوم ذخیره سازی داده هایی از قبیل پارامترهای مختص کاربر مثل تغییر ظاهری سیستم عامل، تغییر مکان و اندازه پنجره ها و سفارشی کردن قسمت های مختلف سیستم عامل متناسب با خواست کاربر در آن وجود نداشت .

   اطلاعات درون این فایلها در قالب رشته ای از کاراکترها و کلمات ذخیره می شد و امکان ویرایش آنها با استفاده از برنامه های ویرایش متن وجود داشت و به این طریق امکان ایجاد تنظیماتی در سیستم عامل فراهم می شد .

 v سیستم عامل Windows 3.x : شاید نام سیستم عامل Windows برای آن چندان مناسب نباشد، به دلیل اینکه شالوده اصلی آن همان سیستم عامل MS_DOS بود و تنها یک پوسته گرافیکی به همراه پنجره ها و اشکال گرافیکی بر روی آن قرار گرفته بود . به هر حال اطلاعاتی که لازم بود در این محیط گرافیکی ذخیره شود خیلی بیشتر از حالت قبل بود، برای این منظور از فایهای متنی INI استفاده شد .

   اساسی ترین فایلهای INI که در سری ویندوزهای 3.x وجود داشت فایل های  Win.ini و  System.ini  می باشد . در فایل  Win.ini  اطلاعات نرم افزاری برنامه های نصب شده تحت ویندوز ذخیره می شد . در این حالت بر اثر نصب برنامه های گوناگون در ویندوز حجم این فایل به سرعت افزایش پیدا می کرد و وقتی به مرز مجاز 64KB می رسید اجرای برنامه ها مختل شده و  با خطاهایی مواجه می گردید . شرکت Microsoft به عنوان راه حلی موقتی از طراحان نرم افزار می خواست که برای برنامه خود یک فایل .ini اختصاصی طراحی نمایند .

فایل های INI مربوط به هر نرم افزار جایگاه مشخصی در ساختار شاخه و مسیرهای دیسک سخت ندارد و هر جایی که برنامه نصب شده باشد می توان این فایل ها را پیدا کرد . بنابراین تعداد زیاد  این فایل ها و  پراکندگی آنها در سطح دیسک، جستجو و ویرایش آنها را بسیار مشکل می ساخت . فایل System.ini هم به عنوان مخزنی برای نگهداری اطلاعات سخت افزارهای نصب شده در کامپیوتر استفاده می شد .

   فایل های .ini هنوز هم در سیستم عاملهای امروزی وجود داشته و با تغییر آنها می توان تنظیماتی را در ویندوز انجام داد .

w  Windows 95 , 98 : این سیستم عامل ها نسبت به نسخه های قبلی بسیار پیچیده تر و با جزئیات بیشتری ایجاد شدند و به این ترتیب فایلهای متنی INI برای ذخیره سازی ویژگی ها و داده های پیکربندی ویندوز کافی نبود .  بنابراین در این سیستم عامل ها بطور کلی ساختار ذخیره سازی اطلاعات مربوط به رجیستری تغییر کرده و درون فایلهای باینری همچون  System.dat  ,  User.dat  ذخیره گردید .

   در فایل  User.dat  پارامترهای مختص کاربر و در فایل  System.dat  پارامترهای مختص کامپیوتر ذخیره می گردید . از آنجایی که ساختار ذخیره سازی این فایلها باینری (دودویی) بود، هم حجم بیشتری از اطلاعات را در خود جای می داد و هم امنیت آن افزایش پیدا می کرد . به منظور ایجاد امکان ویرایش رجیستری نیز یک برنامه کمکی به نام Regedit.exe در ویندوز قرار داده شد که دسترسی به پارامترهای آن را ساده تر می ساخت . در بخش های بعدی توضیحات بیشتری را در مورد این برنامه بیان می کنیم .

x  Windows 2000 , XP : باز هم ویژگی ها و جزئیات بیشتری به سیستم عامل ها افزوده شد و لازم بود که یک ساختار بزرگتر و قویتری برای ذخیره سازی رجیستری فراهم شود . در این حالت از فایلهایی موسوم به فایلهای Hive برای این منظور استفاده گردید . ساختار ذخیره سازی این فایلها نیز باینری بوده و به منظور ویرایش آن از برنامه Regedit استفاده می شود . البته ابزارهای دیگری نیز برای ویرایش رجیستری ایجاد گردید که در مورد هر یک از آنها در بخش روش های مدیریت رجیستری توضیحاتی را بیان می کنیم .

فایلهای Hive انشعاب نام فایل ندارند ولی فایلهای پشتیبان آنها انشعاب نام فایل دارند :

.alt	فایل پشتیبان هایو در ویندوز 2000
.log	فایل ثبت تراکنش و تغییرات فایلهای هایو
.sav	کپی فایل هایو در ویندوز XP

  فایلهای هایو مربوط به پارامترهای مختص کامپیوتر درمسیر %SYSTEMROOT%System32Config ذخیره شده است و فایلهای هایو مربوط به پارامترهای مختص کاربر در پوشه های پروفایل کاربران قرار دارند .

به عنوان مثال تعدادی از آنها در مسیر  %USERPROFILE%Ntuser.dat ذخیره شده اند .